Η Κυριακή της Ορθοδοξίας είναι η πρώτη Κυριακή της Μεγάλης Τεσσαρακοστής και είναι αφιερωμένη στον θρίαμβο της Ορθοδοξίας και την αναστήλωση των ιερών εικόνων, στην την οποία υπολογίζουμε 42 ημέρες πριν το Ορθόδοξο Πάσχα.
Τι γίνεται στην Κυριακή της Ορθοδοξίας
- Στους ναούς τελείται η Θεία Λειτουργία του Μεγάλου Βασιλείου.
- Κατά τη διάρκεια της λειτουργίας, γίνεται η λιτανεία των ιερών εικόνων.
- Διαβάζεται το Συνοδικό της Ορθοδοξίας, κείμενο που αναφέρει τις αποφάσεις της Ζ’ Οικουμενικής Συνόδου και καταδικάζει τις αιρέσεις.
- Οι πιστοί κρατούν εικόνες, συμβολίζοντας την αποκατάσταση της τιμής τους.
Η χριστιανοσύνη τιμά την αναστήλωση των εικόνων από την αυτοκράτειρα Θεοδώρα το 842 μ.Χ., που σηματοδότησε το τέλος της Εικονομαχίας, της θρησκευτικής και πολιτικής διαμάχης που διαίρεσε τους κατοίκους της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας σε Εικονομάχους (ή Εικονοκλάστες) και Εικονολάτρες (ή Εικονόφιλους και Εικονόδουλους).
Στην Κωνσταντινούπολη και στον περίλαμπρο ναό της Αγίας Σοφίας, η αναστήλωση των ιερών εικόνων εορτάσθηκε μέσα σε πανηγυρικό κλίμα, ενώ ακολούθησε λιτανεία με μεγάλη πομπή.
Παράλληλα, αναθεματίστηκαν οι εικονομάχοι, συλλήβδην οι αιρετικοί και όλοι οι αναθεματισθέντες από τις Οικουμενικές Συνόδους. Στο τέλος μνημονεύθηκαν και όλοι οι «αθλητές» της ευσέβειας και της Ορθόδοξης Πίστης. Μάλιστα, κατά την περιφορά των ιερών εικόνων μέσα στους ιερούς ναούς, οι πιστοί συνηθίζουν να κρατάνε μαζί τους εικόνες από τα σπίτια τους.
Πιο συγκεκριμένα, στο Ωρολόγιο (λειτουργικό βιβλίο της εκκλησίας) αναφέρονται τα εξής : «Για εκατό και πλέον χρόνια διαταράχθηκε η Εκκλησία με διωγμούς από κακοδόξους εικονομάχους. Πρώτος υπήρξε ο αυτοκράτορας Λέων ο Ίσαυρος και τελευταίος ο Θεόφιλος, άνδρας της αγίας Θεοδώρας, η οποία μετά το θάνατο του συζύγου της ανέλαβε την εξουσία και στερέωσε πάλι την Ορθοδοξία μαζί με τον Πατριάρχη Μεθόδιο.
Η Βασίλισσα Θεοδώρα διακήρυξε δημόσια ότι ασπαζόμεθα τις Εικόνες, όχι λατρευτικά, ούτε ως Θεούς, αλλά ως εικόνες των αρχετύπων. Την πρώτη Κυριακή των νηστειών το έτος 842, η Θεοδώρα μαζί με το γιό της αυτοκράτορα Μιχαήλ, λιτάνευσαν και ανεστήλωσαν τις άγιες εικόνες μαζί με τον κλήρο και το λαό.
Από τότε εορτάζουμε κάθε χρόνο την ανάμνηση αυτού του γεγονότος γιατί καθορίστηκε οριστικά ότι δεν λατρεύουμε τις Εικόνες, αλλά τιμούμε και δοξάζουμε όλους τους Αγίους που εικονίζουν και λατρεύουμε μόνο τον εν Τριάδι Θεό. Τον Πατέρα, τον Υιό και το Άγιο Πνεύμα και κανένα άλλο είτε Άγιο είτε Άγγελο».
Κατά την Θεία Λειτουργία αναγιγνώσκεται περικοπή από την προς Εβραίους επιστολής (ια’:24-26, και 32-40), όπου εκτίθενται οι αγώνες των αγίων ανδρών της Παλαιάς Διαθήκης υπέρ της Πίστεως, καθώς επίσης και περικοπή από το κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο (Ιωάν. α’ 44-52), όπου ιστορείται η κλήση του Φιλίππου και Ναθαναήλ που ομολόγησαν τον Ιησού Χριστό ως υιόν του Θεού «Ῥαββί, σὺ εἶ ὁ υἱὸς τοῦ Θεοῦ, σὺ εἶ ὁ Βασιλεὺς τοῦ Ἰσραήλ».
Τι τρώμε την Κυριακή της Ορθοδοξίας
Την Κυριακή της Ορθοδοξίας, επειδή βρισκόμαστε στη Μεγάλη Τεσσαρακοστή, ισχύει η νηστεία χωρίς λάδι, όπως τις περισσότερες Κυριακές της Σαρακοστής. Ωστόσο, σε ορισμένες περιοχές επιτρέπεται η κατανάλωση λαδιού.
Τυπικά Νηστίσιμα Φαγητά για την Κυριακή της Ορθοδοξίας:
- Όσπρια (φακές, ρεβίθια, φασόλια) βραστά ή σούπα, χωρίς λάδι
- Λαδερά φαγητά (αν επιτρέπεται λάδι), όπως φασολάδα ή φακές με ελιές
- Χαλβάς (σιμιγδαλένιος ή Μακεδονικός)
- Ταχίνι & Ταχινόσουπα
- Ψωμί, ελιές & ξηροί καρποί
- Φρούτα & λαχανικά
Αν η μέρα συμπέσει με μεγάλη γιορτή ή τοπική παράδοση που επιτρέπει ελαφρές παρεκκλίσεις, ενδέχεται να καταναλωθεί και λάδι.
