Οι Άγιοι Ανάργυροι Κοσμάς και Δαμιανός ήταν αδέλφια και ιατροί, που ζούσαν τον 3ο αιώνα και καταγόταν από την περιοχή της Ασίας (πιθανότατα στη Συρία ή στην Αραβία) και μεγάλωσαν σε μια ευσεβή χριστιανική οικογένεια. Διακρίνονταν για την αγάπη τους και την προσφορά τους προς τους συνανθρώπους τους, προσφέροντας τις υπηρεσίες τους χωρίς αντάλλαγμα. Οι γονείς τους ήταν άριστο πρότυπο χριστιανών συζύγων. Όταν η μητέρα τους Θεοδότη έμεινε χήρα, αφιέρωσε κάθε προσπάθεια της στη χριστιανική ανατροφή των δυο παιδιών της.
Άγιοι Ανάργυροι Κοσμάς και Δαμιανός
Το όνομα “Ανάργυροι” δηλώνει ακριβώς αυτό: την άρνηση να δέχονται χρήματα ή οποιοδήποτε υλικό αντάλλαγμα για τις ιατρικές τους υπηρεσίες, θεραπεύοντας αφιλοκερδώς και βασιζόμενοι στη δύναμη της πίστης τους στον Θεό.
Τους δύο αδελφούς διέκρινε μεγάλη ευφυΐα και επιμέλεια, γι’ αυτό και σπούδασαν πολλές επιστήμες. Ιδιαίτερα όμως, επιδόθηκαν στην ιατρική επιστήμη, την οποία εξασκούσαν σαν διακονία φιλανθρωπίας προς τον πλησίον.
Θεράπευαν τις ασθένειες των ανθρώπων, και ιδιαίτερα των φτωχών, χωρίς να παίρνουν χρήματα, γι’ αυτό και ονομάστηκαν Ανάργυροι. Πολλοί ασθενείς που θεραπεύθηκαν ήθελαν να τους ευχαριστήσουν.
Αλλά αυτοί, δε δέχονταν τις ευχαριστίες και απαντούσαν με τον ορθό λόγο της Αγίας Γραφής: «Η ευλογία και η δόξα και η σοφία και η ευχαριστία και η τιμή και η δύναμις και η ισχύς τω Θεώ ημών εις τους αιώνας των αιώνων» (Αποκάλυψη Ιωάννου, ζ’ 12).
Δηλαδή, όλος ο ύμνος και η δόξα και η σοφία και η ευχαριστία και η τιμή και η δύναμη και η ισχύς, ανήκει στο Θεό μας, στους αιώνες των αιώνων.
Έτσι ταπεινά αφού διακόνησαν σε όλη τους τη ζωή τον πλησίον, πέθαναν ειρηνικά και ετάφησαν στην τοποθεσία Φερεμά.
Άγιοι Ανάργυροι Μαρτύριο και Μνήμη
Κατά την περίοδο των διωγμών των χριστιανών, οι Άγιοι Ανάργυροι Κοσμάς και Δαμιανός δεν έμειναν αλώβητοι. Υπέφεραν για την πίστη τους, και σύμφωνα με την παράδοση, μαρτύρησαν για αυτή. Η παράδοση αναφέρει ότι ένας ζηλόφθων γιατρός, του οποίου η ταυτότητα δεν είναι γνωστή, φθόνησε τη δημοτικότητα και τις θαυματουργές ικανότητές τους και έτσι, τους κατέδωσε στις αρχές. Η πίστη τους και η δράση τους για την ανθρώπινη υγεία οδήγησαν τελικά στον θάνατό τους ως μάρτυρες, γεγονός που τους εξασφάλισε τη θέση των Αγίων στη συνείδηση της Εκκλησίας και των πιστών.
Η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά τη μνήμη τους στις 1 Ιουλίου και στις 1 Νοεμβρίου, και θεωρούνται προστάτες των ιατρών και των ασθενών. Η εκκλησία τους αναγνωρίζει ως πρότυπα χριστιανικής αγάπης και προσφοράς και πολλοί τους επικαλούνται για θεραπεία από διάφορες ασθένειες.
Παρακαταθήκη και Σημασία
Οι Άγιοι Ανάργυροι Κοσμάς και Δαμιανός αποτελούν παράδειγμα αυταπάρνησης, αγάπης και προσφοράς προς τον πλησίον, αναδεικνύοντας ότι η πίστη και η αγάπη μπορούν να γίνουν πηγή ίασης. Η προσφορά τους χωρίς αντάλλαγμα, το θαυματουργικό τους έργο και η αγάπη τους για την ανθρωπότητα είναι ιδανικά που εξακολουθούν να εμπνέουν τόσο τους επαγγελματίες της ιατρικής όσο και τους πιστούς της Ορθόδοξης Εκκλησίας.
